Góry Sowie - pasmo górskie w Polsce w Sudetach Środkowych w południowo-zachodniej części Polski na terenie województwa dolnośląskiego. W Górach Sowich oprócz grzbietu głównego wyróżnia się pasmo Garbu Dzikowca i Wzgórz Wyrębińskich, które znajdują się na południe od głównego grzbietu.

Góry Sowie zajmują powierzchnię ok. 200 km², rozciągają się na długości 26 km (35 km licząc po linii grzbietowej) ulokowane są między górami: Wałbrzyskimi i Pogórzem Wałbrzyskim od zachodu a Bardzkimi od wschodu. Na wschodzie granicą jest Przełęcz Srebrna, a na zachodzie dolina rzeki Bystrzycy. Od północy ograniczone są Kotliną Dzierżoniowską, a od południa Obniżeniem Noworudzkim i Wzgórzami Włodzickimi. W okolicach Głuszycy graniczą z Górami Kamiennymi.

Są to góry bardzo zróżnicowane pod względem wysokości, najwyższy szczyt to Wielka Sowa (1015 m n.p.m.). Pozostałe szczyty Gór Sowich mają wysokość od 600–980 m n.p.m. W szczytowych partiach znajdują się ciekawe gniazda skalne. Góry, z wyjątkami polan, w okolicach szczytowych i przełęczy porasta całkowicie bór świerkowy, z rzadko występującymi naturalnymi buczynami i cisami. Punkty widokowe mieszczą się na wieżach widokowych, na skałkach lub na szczytowych polanach, czasami na zboczach - przede wszystkim w miejscach po wycięciu lasu. Góry te stanowią najstarszą część Sudetów i są zbudowane głównie z prekambryjskich gnejsów.

Góry Sowie należą do dwóch jednostek geologicznych o skomplikowanej tektonice i zróżnicowanej litologii: bloku sowiogórskiego i niecki śródsudeckiej.

Skały bloku sowiogórskiego tworzą główny masyw Gór Sowich. Są to gnejsy i migmatyty z niewielkimi wystąpieniami skał ultrazasadowych: serpentynitów, zasadowych: amfibolitów i lamprofirów oraz kwaśnych: granulitów, pegmatytów aplitów oraz żył kwarcowych. Właśnie te poboczne skały stanowią o atrakcyjności tych gór.
W obrębie gór, w okolicach Kamionek, Glinna i Walimia starszym, metamorficznym podłożu występują lokalnie młodsze skały karbońskie – zlepieńce, piaskowców i łupków ilastych, tworzące tzw. „kulm sowiogórski”.
Południowo-zachodnia część gór należy do niecki śródsudeckiej, tzw. synklinorium śródsudeckiego, powstałej w okresie orogenezy waryscyjskiej, która wypełniona jest utworami karbońskimi i permskimi, z wystającymi w kilku miejscach skałami starszego podłoża. Z tych skał osadowych zbudowane są Wzgórza Wyrębińskie.

Historia geologiczna Gór Sowich sięga początków historii Ziemi sprzed 4,5 miliarda lat. Od tego czasu teren obecnych Sudetów przeszedł wielokrotną metamorfozę. Najstarsze skały możliwe do znalezienia w tym rejonie to hornblendyty z Bystrzycy Górnej, datowane na 1,2 miliarda lat.

Pod względem geologicznym Góry Sowie zbudowane są głównie z gnejsu, najstarszego budulca skalnego ze wszystkich gór w Polsce, a nawet w Europie. Gnejsy obecnych Gór Sowich powstawały w dolnym piętrze ery prekambryjskiej w archaiku. Na początku ery paleozoicznej Góry Sowie były dnem morskim przejawiającym aktywność wulkaniczną. Wtedy doszło do osadzenia się (sedymentacji) skał osadowych – piasków, iłów, wapieni, a w nich skamieniałości.

Znaczne zróżnicowanie krajobrazu związane jest z niezwykle różnorodną rzeźbą terenu. Występują tu długie doliny wdzierające się w główny masyw wzdłuż górskich potoków. Krajobraz jest typowo górski, ze zboczy roztaczają się panoramy na okoliczne miejscowości i oddalone pasma górskie.

W lasach Gór Sowich liczne są jeleniowate i małe drapieżniki. W sztolniach, szczelinach skalnych i wyrobiskach kamieniołomów gnieżdżą się nietoperze. Świetnie zaaklimatyzowała się populacja korsykańskiego muflona, Świat zwierzęcy Gór Sowich jest bogaty.





Powrót do listy